Dag van de Moedertalen: programma Sint Lucas Antwerpen
21 februari is de Internationale Dag van de Moedertalen. In samenwerking met Museum Plantin-Moretus, Plantin Instituut voor Typografie en Stadscanvas, de werking voor artistieke nieuwkomers binnen Fameus organiseren we verschillende activiteiten. Meer info op: Dag van de Moedertalen 2025 | Museum Plantin-Moretus.
1. Ontdek het werk van onze onderzoeker Garine Gokceyan in Museum Plantin-Moretus
In het kader van de Internationale dag van de Moedertalen geven we ruimte aan de mobiele installatie “Missing Books” van Garine Gokceyan, PhD-onderzoekster aan Sint Lucas Antwerpen.
“Missing Books” vertelt over ondervertegenwoor-digde en vaak ‘onzichtbare’ schriften. De ont-werpster ervaart zelf wat het betekent om geen boeken als richtlijn te vinden om te ontwerpen, en typografie te bespreken in haar moedertaal, het West-Armeens.
2. Ontdek het werk van 8 van onze studenten in Museum Plantin-Moretus
1.1 Elisabeth Dewulf
toont een papieren zine-object waarbij dubbele pagina’s in elkaar schuiven. Elke pagina heeft een andere uitgesneden vorm en draagt een woord dat moeilijk te vertalen is in andere talen. Een uitnodiging om stil te staan bij de impact van vertalen, een woord als een wereld, en onvertaalbaarheid.
1.2 Seppe Raeymaekers
reikt een mogelijk kompas aan om ons door een meertalige wereld te bewegen. Kunnen we de kleurencode ontcijferen? We weten niet wat het noorden, oosten, zuiden, westen kan zijn. Maar we worden uitgenodigd na te denken over wat een houvast kan zijn om ons zorgzaam tussen en met talen te bewegen.
1.3 Dayana Corzo Joya
neemt ons mee naar de Spaanse taal van de kolonisator. Ze toont haar artistieke proces om de betekenis van het woord ‘páramo’ te reclaimen. Hierbij integreert ze de strijd tegen het extractivisme van een levend ecosysteem, ‘páramo’. Deze insteek brengt haar tot het herontwerpen van een heel alfabet.
1. 4 Artuur Claes
wijst ons op fragiliteit. Met zijn gezeefdrukte bijdrage op jutte (het Arabische woord voor ‘herinnering’) doet hij ons stilstaan bij tijd. In bredere zin roept het werk op om na te denken over ‘aan de kant gezette taal of schrift’, maar ook het (her)ontdekken, opnieuw vormgeven en koesteren van taal en de herinnering aan moedertalen.
1.5 Axelle de Forche
verzamelt woorden in verschillende talen en schriften en ontwerpen. Ze maakt er figuren mee en combineert deze. Ze draait de pagina’s die elk uit drie delen bestaan. Zo ontmoeten de ‘woordlichamen’ elkaar in wisselende dialogen en stelt ze de vraag naar hoe en wanneer we elkaars woorden lenen en dragen.
1.6 Hadil Bensaid
neemt ons mee naar ‘goed’ en ‘goedheid’ en vertrekt hierbij van het Arabische woord ‘khair’. Welke wegen leiden naar goeds? Het kan onverwacht komen, het moet groeien, het vraagt een handelen, geduld en vertrouwen. Zij vertaalt dit in een papieren zine-object dat je kan openen volgens bepaalde stappen die leiden naar kalligrafie en het hart van een bloem.
1.7 Ruth Razan Loos
vertrekt van het Arabische woord ‘barakaat’ of ‘blessings’ en hoe deze vaak onopgemerkt blijven. Hoe kan je opmerkzamer worden, ontvankelijk en ook dankbaar voor kleine, dagdagelijkse en grotere zegeningen? Ook woorden (her)ontmoeten en (her)ontdekken kan soms een blessing zijn.
1.8 Mohammad Tamin Sahebzad
toont twee kalligrafische ontwerpen in Perso-Arabisch. Een voor een liefdesgedicht van Mevlana (Rumi) en een voor de Perzische uitdrukking ‘in niz bogzarad’ of ‘ook dit zal voorbijgaan’. De quote vertelt over vergankelijkheid. Negatieve of positieve momenten in het leven duren niet oneindig.
1.9 Fareed Aziz
animeert digitaal het Arabische woord voor herinnering, ‘dhakira’. Hij reflecteert over de vele woorden en beelden die in hem leven. Herinneren is voor hem ook nieuwe relaties en betekenissen ontdekken. Hij kiest voor een geometrische uitwerking waarin een specifiek kleurenpalet ons meeneemt naar de schakeringen en hartslag van herinneren.
3. Ontdek de expo Letterproeven van lettergieterijen en drukkerijen. Meertaligheid in leerboeken. 1800–1940 in Bibliotheek Sint Lucas Antwerpen
Je kan in de bibliotheek van Sint Lucas Antwerpen gaan kijken naar een selectie oude drukkershandboeken en letterproeven. De focus ligt op het zetwerk in verschillende talen en schriften, in de periode 1800–1940. Hoewel zetters in de 19de eeuw allerlei talen niet beheersten, was de wens wel aanwezig om foutloos en kwalitatief zetsel af te leveren. De handboeken benoemen de verschillende tekens in het alfabet, en de gangbare tekens voor accentletters. Ze geven een overzicht van de splitsingsregels, en leren welke conventies er zijn voor het gebruik van leestekens en cijfers. De letterproeven in de vitrines tonen welke lettertypes (in welke schriften) in de handel waren en voor boeken gebruikt konden worden.
Van maandag 20 januari tot vrijdag 21 februari, van 8.30 tot 16.30 uur.
Bibliotheek Sint Lucas Antwerpen met dank aan Joran Proot.
